شبکه اجتماعی در علوم اجتماعی به بررسی روابط بین انسانها، گروههای انسانی و سازمانها می پردازد.

لازم به ذکر است مبحث شبکه اجتماعی و شبکه اجتماعی مجازی بسیار نزدیک ولی متفاوت هستند و در حیطه جامعه شناسی و IT و بسیاری از علوم قابل بحث می باشند.

شبکه اجتماعی مجازی مثل هر شبکه اجتماعی از اجتماع و روابط انسانها در اجتماع تشکیل شده، تعداد روابط در یک شبکه یا اندازه شبکه در تعریف آن مهم نیست بلکه ممکن است نوع آن را تغییر دهد، کوچکترین اجتماع انسانی از 2 نفر تشکیل می شود.

اجتماع چیست ؟

در نظر بگرید 2 شخصی که بایکدیگر رابطه شغلی دارند هر کدام در همان زمان با شخص دیگری ارتباط عاطفی، خانوادگی، تجاری و ... دارند و در مرحله بعد باز هر کدام از این افراد که با 2 نفر اول ارتباط دارند با اشخاص دیگری ارتباطات دیگری دارند و این زنجیره ارتباطات مسلسل وار تکرار می شود، که به هر کدام از این ارتباطها یک گره گفته می شود و تعداد این گره ها اندازه یک شبکه اجتماعی را نمایش می دهد.حال اگر این افراد در یک محل مثل یک دهکده حضور فیزیکی داشته باشند این اجتماع کاملا ملموس خواهد بود.

ممکن است در یک جامعه انواع ارتباط یکطرفه وجود داشته باشد و افراد بدون تمایل به داشتن ارتباط در کنار یکدیگر به شکل ناخواسته در شبکه اجتماعی قرار بگیرند.

شاید برای شما جالب باشد که سعدی خیلی پیش از این در گلستان معروفش به شبکه اجتماعی و مهندسی اجتماعی به نثر فارسی اشاره کرده باشد:
رازی که نهان خواهی با کس در میان منه و گر چه دوست مخلص باشد،که مر آن دوست را نیز دوستان مخلص باشد، همچنین مسلسل.

از کنار هم قرار دادن کلمات شبکه و اجتماع نمی توان به معنی کاملی برای شبکه های اجتماعی رسید ولی برداشت کلی از آن در ذهن نقش خواهد بست، واقعیت این است که شبکه اجتماعی از ابتدای بشریت وجود داشته ولی نوع مجازی آن که در ابتدای قرن 21 نمایان شده نمونه ای است که با ظهور اینترنت، اصطلاح معروف دهکده جهانی را ترجمه کرده.شبکه های اجتماعی مجازی هم مثل سایر اجتماعات می توانند دسته بندی های مختلفی داشته باشند از جمله خصوصی، عمومی، تفریحی، تخصصی، ...

شبکه اجتماعی مجازی چیست؟

شبکه اجتماعی مجازی زنجیره ای از ارتباطات و گره های شبکه اجتماعی یا حضور غیر فیزیکی افراد در یک محل مجازی است.

 در شبکه اجتماعی مجازی ارتباط افراد و سازمانها یا گروهها رو در رو و بدون واسطه نیست بلکه به ابزاری به نام اینترنت بستگی دارد. اینروزها وقتی صحبت از شبکه اجتماعی در اینترنت می شود در واقع در حال صحبت از نوع مجازی و غیر قابل لمس شبکه ای از ارتباطات انسانی هستیم . همزمان با ظهور شبکه های اجتماعی مجازی اصطلاحات جدیدی مثل رسانه اجتماعی و مهندسی اجتماعی نیز به گوش می خورند .

رسانه اجتماعی یا رسانه شبکه اجتماعی چیست؟ Social Media

رسانه اجتماعی بدون وجود اینترنت و شبکه اجتماعی مجازی بی معنا خواهد شد و در واقع رسانه اجتماعی (سوشیال مدیا) ابزارهای نرم افزاری تحت وبی را می گویند که به کاربران اجازه به اشتراک گذاری، ایجاد یا استفاده از محتوای تولید شده را می دهد و در واقع رسانه اجتماعی بستر یا باعث تشکیل یک شبکه اجتماعی می شوند یا ابزاری است که در یک شبکه اجتماعی برای به اشتراک گذاری محتوا استفاده می شود.

تعدادی از شبکه های اجتماعی مطرح دنیا:

انواع شبکه های اجتماعی کدام هستند و کدامیک برای تجارت شما مفید ترند؟ تا به حال به این فکر کرده اید و یا اینکه فقط در حال پست کردن مطالب در فیس بوک هستید؟

توئیتر

بعضی می گویند استفاده از تویتر به زمان زیادی نیاز ندارد. البته من با این مسئله موفق نیستم. مخصوصا در زمانی که شما از تویتر استفاده تجاری می کنید، باید مسایل زیادی را در نظر بگیرید. برای این کار شما باید سعی کنید توجه افراد را به خود جلب کرده و سپس برند و محتوای خود را ارتقا دهید. پاسخ های شما به مشتریان باید به روز و بسیار مفید باشند. یعنی که شما باید هر روز هفته در حال ارتباط گرفتن با مشتریان خود باشید. اگر قصد دارید از تویتر برای تجارت خود استفاده کنید، پیشنهاد می کنم از ابزارهای کمکی برای بهبود بازده خود استفاده کنید.

مثال های مناسب بافر و هوت سویت (Buffer و ( Hootsuite هستند. این ابزار به شما کمک می کنند چندین اکانت و چندین یوزر داشته باشید و همین طور به شما اجازه می دهند تویت های خود را برنامه ریزی کنید( بدین وسیله می توانید محتوای خود را به طور منظم ، مثلا روزانه به صورت خودکار منتشر کنید). بعضی افراد فکر می کنند این نوع روش کار کردن مناسب نیست اما وقتی شما بسیار سرتان شلوغ است(همان طور که تمام تجارت های خوب این طور هستند) استفاده کردن از این روش ها اصلا ایرادی نخواهد داشت. همین طور بهتر است جست و جوی زنده تویتر خود را در جست و جو گر باز بگزارید. با این کار می توانید هر زمانی که خواستید به بحث های متفاوت این سایت وارد شوید.

 فیس بوک

فیس بوک می تواند رسانه ای بسیار عالی باشد اما احتمال بروز ضررهای فجیع نیز در آن زیاد است. برای موفق شدن می توانید از روش زیر پیروی کنید:
a. بسیار فعال باشید: اکانتی که فعال نباشد و مدام به روز نشود باعث می شود افراد انگیزه کمتری پیدا کرده و دیگر از صفحه شما دیدن نکنند.
b. از فیس بوک برای جنبه های مناسب برند خود استفاده کنید: هر شبکه اجتماعی باید برای رسیدن به هدف درونی خودش استفاده شود. تویتر جای مناسبی برای منتشر کردن محتوای بازاریابی درونی(پست های بلاگ و غیره) است، در حالی که فیس بوک بیشتر برای ایجاد محیط هایی جذاب و مفرح و ارتقای فضای جامعه مجازی مشتریان تجارت شما مناسب است.

نکته: عکس های خنده دار از کارمندان خود گذاشته و به صورت منظم از کاربران سوال بپرسید تا سطح فعالیت آنها بالا باقی بماند. درک این مسئله که پرسیدن کدام سوالات می تواند فواید بیشتری به همراه داشته باشد، اهمیت ویژه ای دارد.

 لینکداین

لینکداین یکی از بهترین شبکه های اجتماعی برای تجارت، مخصوصا تجارت های B2B محسوب می شود. دسته بندی و هدفمندی این شبکه بسیار عالی است و به شما اجازه می دهد دقیقا افرادی را مخاطب خود قرار دهید که مشخصات بازار هدف شما را دارند.
نکته اضافی: برای اینکه بتوانید از دیگران متمایز باشید در بخش “پاسخ ها” به سوالات افراد پاسخ دهید(و خودتان نیز چندین سوال بپرسید). این کار باعث می شود افراد بفهمند شما در چه رابطه ای صحبت می کنید. در واقع شما به نوعی بازاریابی درونی انجام داده یا مشتریان بلقوه می سازید. همین طور گروه های تجاری در این سایت وجود دارد که می توانید در آنها عضو شده و محتویات و بحث های تجارت خود را در آنها منتشر کنید. البته زمانی که در این گروه عضو شده یا فعالیت می کنید باید مراقب باشید. همیشه به دنبال فروختن محصول یا خدمات خود نباشید. هیچ کس حاضر نیست با افرادی دوست شود که تنها به دنبال محصولات خود هستند و هیچ فایده دیگری ندارند. اگر به دیگران کمک کرده و حضوری مفید در این سایت داشته باشید، افراد نیز به شما احترام می گذارند و بیشتر به سمت خدمات یا محصولات شما جذب می شوند.

 پین ترست

پین ترست سایتی عالی برای نشان دادن عکس ها و ایجاد محیطی جذاب برای بازدیدکنندگان است. با استفاده از این سایت می توانید به راحتی تجارت خود را به دیگران معرفی کنید.
نکته اضافی: اگر عکس های خوبی در صفحه خود دارید(مثلا اینفوگرافیک های آموزنده) بخش add the Pin It button را در بالا و پایین عکس اضافه کنیدو مطمئن شوید RSS بلاگ شما غیرفعال است. اگر RSS باز باشد می تواند مشکلاتی در برنامه اوت لوک ایجاد کنید. مطمئن شوید که این مسئله باعث عصبانیت مشتریانتان نشود.

 یوتیوب و یا آپارات

یوتیوب موتور جست جوی عظیم و بسیار خوبی است که شما می توانید فیلم های خود را در آن آپلود کنید. آیا این سایت برای تجارت خوب است؟ در حال حاضر یوتیوب نسبت به سایت های هاستینگ فیلم دیگر مانند ویمئو(Vimeo) مزیت های بیشتر دارد. البته هر رسانه اجتماعی مزیت ها و ضررهای خود را دارد. در تحقیقات انجام شده توسط socialbakers آپلود فیلم در فیس بوک و یوتیوب با هم مقایسه شده اند. اگرچه هر دو روش آپلود فیلم تعداد لایک ها و اشتراک های مشابهی داشتند اما فیس بوک تعداد بیشتری کامنت داشت. البته شایان ذکر است که اکثر افراد ترجیح می دهند از یوتیوب برای هاست کردن فیلم های خود استفاده کنند.
 گوگل پلاس(Google+)
گوگل پلاس احتمالا در آینده یکی از بهترین شبکه های اجتماعی مناسب برای تجارت تبدیل می شود. این شبکه محل هایی به نام Hangout دارد که می توانید فیلم های خود را در آن آپلود کرده و با افراد متفاوت(مشتریان فعلی یا احتمالی) در مورد آنها بحث کنید. همین طور جوامعی متفاوتی در این سایت طراحی شده اند که شما می توانید با تشکیل و بکار گرفتن آنها سطح تعامل افراد را بالا ببرید. این سایت مزیت های بسیاری دارد و می تواند به یکی از قوی ترین رسانه های اجتماعی تبدیل شود.

 اینستاگرام

اینستاگرام یکی از شبکه های اجتماعی بسیار بزرگ است که اخیرا توسط فیس بوک به قیمت ۱ بیلیون دلار خریداری شده است. افراد زیادی از برنامه موبایلی جذاب اینستاگرام برای عکس گرفتن و اشتراک گذاشتن عکس ها استفاده می کنند. از آن غافل نشوید.

 تامبلر

تامبلر یکی از محبوب ترین پلتفورم های بلاگ نویسی محسوب می شود. اگر شما چندین کانال برندینگ جدا از بلاگ اصلی خود داشته باشید می توانید با استفاده از این سایت سریعا تمامی آنها را آپدیت کنید.

 فور اسکوئر

فوراسکوئر شبکه ای عالی برای متعهد کردن مشتریان و ایجاد رقابت بین آنها محسوب می شود. در این برنامه هر وقت مشتریان از تجارت شما دیدن می کنند یا از خدمات شما خریداری می کنند، امتیازی به آنها تعلق می گیرد. ذات رقابتی این برنامه زمانی مشخص می شود که اشخاص دارای تعداد بیشتر بازدیدکننده به شهردار آن منطقه تبدیل می شود. این مسئله باعث می شوند مشتریان به دنبال ارتقای وضعیت خود باشند و سعی کنند به افتخار شهردار شدن دست پیدا کنند. این نوع پاداش جذاب باعث می شود مشتریان متعهد به شما وابستگی خود به خدمات شما را بروز دهند و تبلیغ مناسبی برای تجارت شما محسوب می شود.

فیس نما

فیس نما یک شبکه ی اجتماعی کاملا ایرانی و بومی است .این شبکه ی اجتماعی کارایی شبیه به فیس بوک دارد برای ایرانی هایی که دوست دارند به شبکه ی اجتماعی بروند که تعداد خیلی زیادی کاربر دارد .فیس نما را می توان به عنوان یکی از جایگزین های شبکه های اجتماعی خارجی دانست که در میهن عزیزمان بومی سازی شده و از طرفداران بیشماری بهره مند است!

کلوب

 سایت اینترنتی کلوب دات کام در تاریخ یکم دی ماه ۱۳۸۳ برپایه نیازهای امروزی کاربران اینترنتی ایرانی راه اندازی شد. تا به عنوان سایتی برای ارتباط ایرانیان و فارسی زبانان جهان بتواند بستری جهت تبادل اطلاعات ، نیازها ، کالا و خدمات ، آشنا شدن با همکاران ، دوستان قدیمی و … بوجود آورد.
از دیگر اهداف سایت معرفی امکانات و قابلیت های موجود و انطباق آنها با مشکلات و نیازهای مطرح ایرانیان می باشد تا از این رهگذر با اقل هزینه ممکن خدمات و اطلاعات درخواستی در اختیار متقاضیان قرار گرفته و موجبات افزایش بهره وری و کارایی را در سطح اجتماع فراهم نماید.